W języku chemików maltoza to chemiczny związek organiczny należący do grupy węglowodanów prostych, jej wzór sumaryczny to C12H22O11. W rzeczywistości maltoza jest przede wszystkim naturalną substancją słodzącą, która coraz częściej staje się alternatywa dla białego cukru i innych słodzików.
Maltoza – najmniej słodki cukier
Maltoza to disacharyd, czyli dwucukier zbudowany z dwóch cząsteczek glukozy połączonych ze sobą wiązaniem, powstaje w efekcie rozkładu bardziej złożonych węglowodanów, między innymi skrobi. Powstała w ten sposób substancja jest zaliczana do grona cukrów złożonych i bardzo często jest określana mianem cukru słodowego.
Podobnie jak sacharoza i wiele innych substancji słodzących maltoza jest doskonale rozpuszczalna w wodzie, jest też substancją bezzapachową i jak przystało na cukier, ma słodki smak, jednak to odczucie słodkości jest znacznie mniejsze niż w przypadku innych cukrów. Maltoza posiada od 30% do maksymalnie 60% poziomu słodkości białego cukru, wartość jest zależna od stężenia.
W naturalnej postaci maltoza występuje głównie w roślinach bogatych w skrobię i pełnoziarnistych produktach zbożowych, można ją odnaleźć między innymi w owocach i warzywach oraz ziarnach niektórych zbóż-pszenicy, orkiszu i jęczmienia, a także w ziarnach kukurydzy, brązowym ryżu oraz brzoskwiniach, gruszkach i słodkich ziemniakach, czyli batatach.
W jaki sposób powstaje?
Dziś maltoza jest popularną substancją słodząca, ale nie od zawsze tak było. Substancja została wynaleziona w pierwszej połowie XIX wieku, a jej odkrycia dokonał francuski chemik Augustin-Pierre Dubrunfaut, jednak stała się popularna dopiero na początku lat 70. XIX wieku. Jej właściwości zostały wtedy potwierdzone przez zasłużonego irlandzkiego chemika i pasjonata piwowarstwa Corneliusa O’Sullivana podczas badań dotyczących produktów przemiany skrobi.
Maltoza jest pozyskiwana właśnie dzięki procesowi hydrolizy kwasowej skrobi oraz podczas fermentacji skrobi do alkoholu etylowego i ma postać niewielkich, półprzezroczystych kryształków przypominających wyglądem sacharozę, czyli popularny cukier stołowy. Przetworzona maltoza dostępna na rynku występuje najczęściej w formie drobnego, białego proszku, nieco rzadziej pojawia się pod postacią gęstego i lepkiego, ciemnobrązowego syropu.
Maltoza – gdzie występuje?
Maltoza jest coraz częściej dodawana do produktów spożywczych, pełniąc w nich rolę słodzika i zastępując glukozę, fruktozę lub sacharozę. Można ją odnaleźć przede wszystkim w składzie produktów przetworzonych, występuje głównie w słodyczach i wyrobach cukierniczych, ale pojawia się też w nabiale, sosach i niektórych napojach owocowych oraz płatkach śniadaniowych.
Maltoza dodana do drożdży jest dużo efektywniejsza niż biały cukier, umożliwia uzyskanie bardziej pulchnego i lekkiego ciasta, a to sprawia, że coraz częściej wykorzystuje się ją do wypieków. Jedną z charakterystycznych cech maltozy jest także zdolność przeciwdziałania krystalizacji innych cukrów np. fruktozy. Dodana do dżemów, powideł, syropów oraz innych przetworów warzywnych i owocowych znacznie przedłuża ich trwałość i pomaga utrzymać odpowiednią konsystencję przez dłuższy czas.
Maltoza sprawdza się doskonale jako składnik pożywek dla bakterii. W procesie fermentacji beztlenowej jest przekształcana przez drożdże do etanolu, czyli jednego z podstawowych składników wielu trunków. Jest powszechnie wykorzystywana pod postacią słodu przy produkcji alkoholi bazującej na fermentacji drożdży, szczególnie przydatna podczas warzenia piwa, cydru czy whisky.
Maltoza jest wykorzystywana również w przemyśle kosmetycznym, trafia na listę składników wielu kosmetyków pielęgnacyjnych jako humektant oraz substancja kondycjonująca, nawilżająca i pomocnicza. Jest składnikiem kosmetyków, ponieważ ma zdolność trwałego wiązania i zatrzymywania wody, a dzięki temu zwiększa zawartość wody w warstwie rogowej skóry, przeciwdziała jej nadmiernej utracie, i sprawia, że skóra jest nawilżona, napięta i bardziej elastyczna.
Czy maltoza jest zdrowa?
Nie ma niestety zbyt wielu badań na temat wpływu maltozy na zdrowie, ale mimo wszystko jest ona powszechnie uznawana za zdrowszy zamiennik pozostałych cukrów i można ją uznać za bezpieczny składnik diety. Maltoza jest bardzo szybko rozkładana w organizmie i zamieniana w glukozę pod wpływem działania kwasów i enzymów trawiennych, takich jak maltaza, z kolei glukoza jest z łatwością wchłaniana przez układ pokarmowy.
Bezpośrednio po spożyciu maltoza tylko częściowo jest rozkładana w żołądku, jej dalsze trawienie odbywa się dopiero w jelicie cienkim, cukier ulega wtedy fermentacji, a to może powodować nieprzyjemne dolegliwości, np. wzdęcia.
Maltoza jest bardzo dobrze wchłaniana przez organizm człowieka, co jest jej niezaprzeczalną zaletą, ponieważ węglowodany są podstawowym źródłem energii, której organizm potrzebuje do funkcjonowania. Poza dostarczaniem energii, jak każdy cukier odpowiada również za walory smakowe spożywanych pokarmów.
Z uwagi na zawartość glukozy maltoza nie tylko szybko dostarcza energii, ale też znacznie szybciej podnosi poziom cukru we krwi, nie jest więc polecana dla osób chorujących na cukrzycę. Jest za to idealnym zamiennikiem cukru dla osób z nietolerancją sacharozy, nietolerancja maltozy jest rzadkością.
Maltoza w diecie – kaloryczność i indeks glikemiczny
Dwie podstawowe wartości składników odżywczych to kaloryczność i indeks glikemiczny, w przypadku maltozy obie te wartości skreślają ją z listy produktów dietetycznych.
Kaloryczność maltozy nie różni się zbytnio od kaloryczności innych cukrów, w 100 gramach jest prawie 400 kalorii, więc warto ograniczać jej spożycie.
Maltoza spożywana w rozsądnych ilościach jest w całości wykorzystywana przez organizm, nie powodując żadnych negatywnych skutków, jednak jej nadmiar może być szkodliwy i doprowadzać do otyłości, cukrzycy, a nawet chorób serca. Jedną z jej cech jest również wysoki indeks glikemiczny, który wpływa negatywnie na gospodarkę węglowodanową i sprzyja powstawaniu zaburzeń związanych z tolerancją glukozy. Chcąc kierować się zasadami zdrowej diety w jadłospisie, powinno się unikać nadmiaru cukrów prostych, a takim jest między innymi maltoza.
Warto jednak pamiętać, że jako składnik należący do grona węglowodanów maltoza staje się jednym z podstawowych źródeł energii, która jest niezbędna do budowy struktur komórkowych. Poza bieżącym dostarczaniem energii węglowodany są magazynowane w organizmie jako glikogen (zapasowe źródło energii) odpowiadający za zapewnienie energii potrzebnej dla mięśni i prawidłowego funkcjonowania mózgu.
Cukier redukujący
Maltoza jest zaliczana do grona cukrów redukujących, a to oznacza, że podczas utleniania się oddaje innym związkom swoje elektrony, a te wchodzą w reakcję z aminokwasami obecnymi w produktach żywnościowych. Dzięki zdolności redukcji maltoza jest chętnie wykorzystywana w kuchni, np. jako dodatek do mięs i sosów, który nadaje im karmelowej barwy i chrupkości. Produkty z Maltozą możesz zamówić na naszej stronie.
Żywe mumio-co to jest?
Pasjonat sportowego i zdrowego trybu życia. Zajmuję się: Wszechobejmującym uświadomieniem.